Embriyo Transferi Nedir

Embriyo Transferi Nedir? Ne zaman yapılmalıdır?  Dondurulmuş embriyo transferi mi taze embryo transferi mi tüp bebek tedavisinde başarıyı arttırır?

Tüp bebek tedavisinde yumurtalar spermler ile döölenip embryolar oluşturulduktan 3 ile 5 gün takip edilir. Yumurtaların ve rahimin durumuna göre 3. Veya 5. günde transferi yapılır. Buna taze transfer diyoruz. Fakat bazı durumlarda embryoların dondurulup ertesi ay transfer edilmesi gerekmektedir. Dondurulmuş embryo transferi en çok PCOS hastalarında uygulanmaktadır. Tüp bebek tedavisi sonrası oluşan hormonların aşırı yükselmesinden kaynaklanabilecek komplikasyonlardan ,ki bunların başında da OHSS sendromu dediğimiz aşırı uyarılma durumu gelmektedir, kaçınmak için yapılır. Bunun dışında bizim kontrolümüz dışında progesteron hormonunun erken yükselirse rahim iç zarı ile embryo oryantasyonu bozulacağı için gebelik şansını düşürür yine bu durumda embryolar dondurulur. Embryoların genetik inceleme yapılması gerektiği durumlarda, hastanın acil kanser tedavisi ya da kemoterapi görmesi gerektiğinde veya embryo transferi öncesi rahim içinde kanama sıvı birikimi veya endometrial polip olması durumunda da yine embryo dondurma işlemine gidilir.

Yeni teknoloji dediğimiz hızlı dondurma yani vitrifikasyon yöntemiyle embryo dondurma çözme sikluslarımızda başarı şansımız artmıştır. Dolayısıyla embryolar ister 1 ay beklesin ister 3-5 yıl beklesin çözüldüğünde yine aynı şekilde yapısı bozulmamaktadır. Bu yüzden artık dondurma işlemi günümüzde daha ön plana çıkmaktadır. Çünkü dondurulmuş embryo transferinde hormonal fırtınanın olmadığı bir dönemde sadece yapmamız gereken rahimi hazırlamaktır. Bu yüzden birçok zamanda taze embryo transferinden daha çok dondurulmuş embryo transferi başarıyı arttırmaktadır.

Dondurulmuş embryo transferi öncesi endometrium nasıl hazırlanır? Transfer sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Genelde adet başlangıcıyla başladığımız hormon tedavisiyle rahim hazırlanır ve normal bir kadındaki döngü taklit edilmeye çalışılır. Rahim iç zarı belli bir olgunluğa geldiğinde de dondurulmuş embryonun gününe göre transfer planlanır. Düzenli adet gören hastalarda da bazen herhangi bir ilaç takibi yapılmadan yumurta takibi yapılarak o yumurtanın çatlama ve döllenme zamanına göre de transfer yapılabilir. Buna da doğal siklusda dondurulmuş embryo transferi denir. Burada önemli olan rahmin embryo transferi sonrası desteklenmesidir. Embryo verildikten sonra ağızdan , vajinal yoldan ,kalçadan iğne veya yapıştırma patchler ile rahim desteği sağlanarak embryonun tutunmasına destek olunur. Embryo transferi için anestezi gerekmemektedir. Hastanın sıkışık olması gerekmektedir. Çünkü idrara sıkışık olduğunda hem rahim açısı düzleşmektedir hem de ultrason eşliğinde transfer yapılmak istenen yer net görülmektedir. Hasta sinekolojik pozisyonda uzanır. Spekulum takılarak vajina ve serviks (rahim ağzı) steril bir solüsyon ile temizlenir. Embriyolog transfer edilecek embriyoları mikroskop altında çok az miktardaki özel bir sıvı ile birlikte özel bir enjektöre yükler.

Embriyo transfer kateteri vajina boyunca karından yapılan ultrasonografi kılavuzluğunda rahim tavanı ile arasında bir buçuk cm. mesafe kalana kadar ilerletilir. Embriyolar rahim boşluğuna bırakılır, sonra kateter dikkatle geri çekilir.

Embryo transferi sonrası yarım saat dinlenme yeterlidir. Hastanın günlerce yatması gerekmemektedir. Ertesi gün duş almasında sakınca yoktur. Banyo yapmak düşük yapmaya neden olmaz. Embryo transferinden 12 gün sonra da gebelik testi yapılır. Daha önce test yapılmamalıdır.

Göğüslerde dolgunluk, adet görecek gibi kasıklarda ağrı, pembe-kahverengi damla şeklindeki akıntılar transfer işlemi sonrasında görülebilecek durumlardır. Bu durumlarla karşılaştığınızda korkmanıza ya da endişelenmenize gerek yoktur. Ancak görülen akıntıların kırmızı adet akıntısı gibi olması durumunda mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Hapşırmanın, öksürmenin, uyurken sağa, sola dönmenin tutunma üzerinde olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Ayrıca, merdiven inip çıkmanın da bir sakıncası yoktur. Gebelik oluşana kadar ağır egzersiz ve ağır işlerden uzak durmakta, ani hareketler yapmamaya özen göstermekte fayda var.

Hem transfer sonrasında hem de gebelik boyunca asitli içecekler, kahve ve bitkisel çayları tüketmemeye özen göstermeniz gerekmektedir. Sigara ve alkol kesinlikle kullanmamak gerekmektedir. Aşırı baharatlı, yağlı gıdalardan uzak durarak taze sebze, meyve ve protein ağırlıklı besinleri tüketmeye özen gösterip, bol su tüketmenizde yarar var. Doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç kesinlikle kullanmayın.

Trasfer sonrası nelere dikkat edilmelidir?

· İlk birkaç gün ağır sportif egzersizler yapılmamalıdır.

· Vajinal bir enfeksiyona yol açmamak için yüzme önerilmez.

· Özellikle kurşun içerebilecek boya ve sıvılara maruz kalınmamalıdır.

· Ağır şeyler kaldırıp taşınmamalıdır.

· Sigara içilmemeli ve alkol kullanılmamalıdır.

· İki hafta cinsel ilişkide bulunulmamalıdır.

· Kullanılacak ilaçlar doktora danışılarak alınmalıdır. Luteal destek amacıyla verilen progesteron iğneleri ve diğer ilaçlar tarif edildiği şekliyle kullanılmalı, kesilmemelidir. Genellikle progesteron ile luteal destek gebeliğin 12. haftasının bitimine kadar devam etmektedir. Bu haftadan sonra vücutta progesteron desteğini plasenta sağlamaktadır.

· Muhtemel listeria enfeksiyonundan kaçınmak amacıyla pastörize olmamış süt ve taze peynir yenmemelidir.
Makale Sahibi. Op.Dr.Hatice IŞIK Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı